Trải nghiệm ngày đầu thực hiện nhiệm vụ tuần tra của nữ Quan sát viên quân sự Việt Nam tại Phái bộ UNISFA

Thiếu tá Lê Thị Phương Dung thực hiện nhiệm vụ Quan sát viên quân sự Phái bộ An ninh lâm thời của Liên hợp quốc tại khu vực Abyei (Phái bộ UNISFA), khu vực hiện đang có tranh chấp giữa Xu-đăng và Nam Xu-đăng.

Đó là một buổi sáng giữa tháng 4 năm 2025, khi tiết trời Abyei đã chớm vào mùa mưa, một cơn mưa bất chợt đổ xuống hối hả. Năm nay mùa mưa tại Abyei sao đến sớm thế, thường thì mùa mưa tại đây sẽ bắt đầu từ cuối tháng 5 với những cơn mưa nhẹ hạt báo hiệu khoảnh khắc giao mùa. Khoác trên mình bộ áo giáp, mũ sắt và đầy đủ các trang bị, phương tiện thông tin liên lạc phục vụ cho buổi tuần tra, cả Trạm quan sát viên quân sự Banton đóng quân tại Phân khu Nam Phái bộ UNISFA quây quần bên nhau, anh chàng Trạm trưởng rất niềm nở, ra bắt tay chào hỏi, động viên từng người, tự nhiên tôi có cảm giác vừa thân thiện, vừa hơi băn khoăn, lo lắng, liệu rằng đó là văn hóa chào hỏi nhau trước mỗi buổi sáng trong môi trường làm việc quốc tế khi mọi người gặp gỡ, hay đó là những cái bắt tay động viên nhau trước một cuộc tuần tra mệt mỏi, căng thẳng hoặc có thể là chuyến tuần tra đầy gian nan, thử thách.

Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng trao Quyết định của Chủ tịch nước, Quyết định của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng cử sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam đi thực hiện nhiệm vụ gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc

Thiếu tá Lê Thị Phương Dung cùng các đồng nghiệp quốc tế tham gia tập huấn nâng cao năng lực của lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc tại Phái bộ UNISFA

Tôi được phát một quyển sổ ghi chép – có phần hơi cũ, chắc hẳn cuốn vở này đã đồng hành cùng các bạn trong Trạm quan sát viên quân sự Banton trên nhiều tuyến đường, có những trang giấy còn sót lại những dấu vết của bùn đất báo hiệu cho tôi một hành trình gian nan, thử thách đang ở phía trước. Cả nhóm lắng nghe anh chàng Trạm trưởng kiểm tra điện đàm, thông liên lạc với Sở chỉ huy Phái bộ, cùng phương tiện hành quân và phổ biến tuyến đường tuần tra, giao nhiệm vụ cho từng người, hiệp đồng biện pháp xử trí những tính huống có thể xảy ra trong quá trình hành quân. Động tác rất chuyên nghiệp và bài bản của anh ấy đã làm tôi giảm bớt sự lo lắng phần nào trước buổi tuần tra đầu tiên của tôi. Tôi chăm chú ghi chép lại tất cả những gì người Trạm trưởng thực hiện, bởi theo thông lệ, chúng tôi sẽ luân phiên nhau đảm nhiệm cương vị là Trạm trưởng Trạm quan sát viên quân sự. Sau khi hoàn thành các khâu chuẩn bị trước khi đi tuần tra, chúng tôi ai nấy thực hiện phần việc của mình, nhiệm vụ của tôi trong buổi tuần tra hôm nay là tổng hợp thông tin và viết báo cáo sau khi hoàn thành nhiệm vụ. Là thành viên nữ, lại là buổi tuần tra đầu tiên, các bạn trong trạm quan sát viên quân sự rất quan tâm, ân cần dặn dò và động viên tôi, một bạn nữ trong đoàn đã đưa tôi một cái kẹo và căn dặn “Keep this, Dung; it could come in handy later – Hãy cầm lấy đi Dung – Nó sẽ giúp ích cho bạn đó”.

Thiếu tá Lê Thị Phương Dung thảo luận cùng các đồng nghiệp trước khi lên đường thực hiện nhiệm vụ tuần tra

Chiếc xe Nissan Patrol bắt đầu lăn bánh tại căn cứ Trạm quan sát viên quân sự Banton - mái nhà của tôi xuyên suốt 12 tháng tới trong nhiệm kỳ công tác tại Abyei. Chặng đường hành quân sáng nay khá xa, dự kiến sẽ đi qua nhiều tuyến đường, khu vực mà Chỉ huy Phái bộ yêu cầu tìm hiểu, xác thực thông tin về phản ánh của người dân địa phương liên tục bị các nhóm phiên quân cướp gia súc và uy hiếp đến tính mạng. Nhắc đến đây, tôi lại hồi tưởng đến những bài học mà các thầy, cô ở Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam đã dạy: “Quan sát viên quân sự là tai, là mắt của Phái bộ; là những người trực tiếp đặt chân đến những vùng chiến sự, gặp gỡ tiếp xúc với người dân địa phương để tổng hợp thông tin nhằm hỗ trợ, bảo vệ quyền lợi và bảo đảm an ninh, an toàn cho người dân, hoàn thành sứ mệnh ủy thác của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đối với lực lượng gìn giữ hòa bình”. Chỉ sau khi xuất phát được vài cây số, những con đường bụi mù của mấy ngày trước nay bỗng biến thành những vũng lầy, đó là sản phẩm của cơn mưa đầu mùa, “đặc sản” của yếu tố địa chất tại khu vực Abyei. Thoạt nghĩ, tôi tự nhủ liệu mình đã đủ tự tin để cầm vô lăng, điều khiển xe tuần tra trên những tuyến đường kiểu này chưa, nhìn các thao tác xử lý của cậu bạn lái xe mà tôi có phần nào ngưỡng mộ, và chắc hẳn một ngày không xa đó sẽ lại là nhiệm vụ của tôi.

Thiếu tá Lê Thị Phương Dung kiểm tra thông tin liên lạc, hoàn thiện các quy trình, nghiệp vụ trước khi thực hiện nhiệm vụ tuần tra

Trong suốt chuyến hành quân, đoàn chúng tôi đã đi qua nhiều ngôi làng khác nhau, gặp gỡ, trao đổi và thu thập thông tin về những phản ánh của người dân về sự việc mất an ninh, an toàn gần đây. Và đúng thực, một bác nông dân dáng người gầy gò, khuôn mặt tiều tụy, đi chân trần đã kể với chúng tôi bằng tiếng địa phương, thông qua phiên dịch của đại diện Sĩ quan giám sát quốc gia là người địa phương, chúng tôi biết rằng họ thường xuyên bị các nhóm phiến quân cướp gia súc, đánh đập, và thậm chí nặng hơn nữa là đe dọa, uy hiếp đến tính mạng.

Gặp gỡ, trao đổi, nắm tình hình an ninh, an toàn của người dân địa phương trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tuần tra

Người dân nơi đây nghèo đói, không có nhà máy hay xí nghiệp, không có ruộng đồng để canh tác, nguồn thu nhập chính phụ thuộc vào chăn thả gia súc và hái lượm những đồ ăn có sẵn trong các khu rừng hoang sơ. Việc mất đi đàn gia súc với bao công sức chăn nuôi sẽ đẩy họ vào cảnh đói kém, khốn cùng. Trước khi được triển khai đến Phái bộ, tôi đã được học qua những bài học như thế này, nhưng tại thời điểm đó tôi chưa thể hình dung được về thực trạng cuộc sống của người dân vùng chiến sự như thế nào, bởi lẽ tôi được sinh ra tại Thủ đô Hà Nội, trong thời bình khi đất nước không còn tiếng súng, dường như những câu chuyện về thời chiến tranh, bom đạn chỉ được biết qua sách vở, những thước phim tư liệu hoặc qua những lời kể của bố tôi lúc tôi còn nhỏ và khi đó bố còn tại ngũ, ông chia sẻ cho tôi nhiều câu chuyện cảm động về thời chiến, về sự khó khăn, gian khổ của thế hệ cha ông ta, về những tấm gương dũng cảm, hi sinh thân mình để đánh đổi lấy nền hòa bình của đất nước ngày hôm nay. Tuy nhiên, tại khu vực Abyei – nơi tranh chấp giữa Xu-đăng và Nam Xu-đăng, khi thực hiện nhiệm vụ gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc ngay tại miền đất còn bộn bề chiến sự, một nơi mà hạnh phúc của người dân chỉ được đong đếm qua từng bữa cơm hàng ngày, thì tôi càng thấu hiểu rõ hơn về giá trị của hòa bình, giá trị của nền độc lập, qua đó càng thêm trân trọng và biết ơn về sự hi sinh của bao thế hệ ông cha ta đã ngã xuống để chúng tôi – thế hệ trẻ có được nền hòa bình ngày hôm nay. Bản thân tôi cũng như những chiến sĩ “Mũ nồi xanh” Việt Nam khác đang thực hiện nhiệm vụ tại Phái bộ UNISFA cũng như những Phái bộ khác trên mảnh đất châu Phi đầy nắng gió, luôn tự nhủ sẽ tiếp tục đoàn kết, nỗ lực, khắc phục mọi khó khăn quyết tâm hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Đồng thời, luôn tích cực, chủ động phối hợp chặt chẽ với các đồng nghiệp quốc tế để tiếp tục phát huy năng lực, cống hiến với mục tiêu hoàn thành sứ mệnh gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc với mong ước hòa bình, ấm no, hạnh phúc sẽ sớm đến với người dân khu vực Abyei, một vùng đất còn đầy bất ổn về an ninh và chính trị với những mâu thuẫn sắc tộc, xung đột vũ trang không hồi kết.

Các thành viên Trạm Quan sát viên quân sự Banton thảo luận, rút kinh nghiệm sau buổi tuần tra

Thiếu tá Lê Thị Phương Dung phối hợp với lực lượng gìn giữ hòa bình Việt Nam tại Phái bộ UNISFA thực hiện công tác dân vận hỗ trợ học sinh địa phương

Trước đó, tháng 3 năm 2025, Thiếu tá Lê Thị Phương Dung nhận Quyết định của Chủ tịch nước, Quyết định của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng cử đi thực hiện nhiệm vụ Quan sát viên quân sự tại Phái bộ UNISFA, khu vực Abyei. Đây là nơi xảy ra tranh chấp giữa Xu-đăng và Nam Xu-đăng, khu vực gánh chịu hậu quả nặng nề của những mâu thuẫn sắc tộc, điều kiện kinh tế khó khăn thiếu thốn về cơ sở, vật chất, kèm theo sự khắc nghiệt của thời tiết và diễn biến phức tạp của dịch bệnh chính là những thách thức lớn nhất đối với lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc.

Đồng chí Dung là nữ Quan sát viên quân sự đầu tiên của Việt Nam tại Phái bộ UNISFA, tuy nhiên, chỉ sau một thời gian ngắn triển khai đến địa bàn, đồng chí đã nhanh chóng ổn định mọi mặt, nắm bắt tình hình địa bàn, sẵn sàng bắt tay và thực hiện chức trách, nhiệm vụ của nữ Quan sát viên quân sự. Với sự nhiệt huyết của tuổi trẻ và tinh thần cống hiến, quyết tâm cao, đồng chí Dung đã có buổi tuần tra đầu tiên thành công tốt đẹp. Đây sẽ là những kỷ niệm đẹp, là dấu ấn để đồng chí tiếp tục phát huy tinh thần trách nhiệm, phấn đấu hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

VŨ HƯƠNG